राष्ट्रीय व्हायरल हिपॅटायटीस नियंत्रण कार्यक्रम

राष्ट्रीय व्हायरल हिपॅटायटीस नियंत्रण कार्यक्रम

प्रस्तावना –

राष्ट्रीय व्हायरल हिपॅटायटीस नियंत्रण कार्यक्रम महाराष्ट्र राज्यातील सर्व  जिल्हयांमध्ये २८ जुलै २०१९ पासून सुरु करण्यात आला आहे. सदर कार्यक्रमांतर्गत राज्यात 4 आदर्श उपचार केंद्रे (Model Treatment Center ( MTC )  व  32 उपचार  केंद्रे (Treatment Center ( TC ) यांची उभारणी करण्‍यात आलेली आहे. सदर केंद्रामार्फत Hepatitis रुग्णांची तपासणी व औषधोपचार उपलब्ध करून देण्यात येत आहेत.

Hepatitis  आजाराचे एकुण ५ प्रकार आहेत. Hepatitis A, Hepatitis B, Hepatitis C, Hepatitis D & Hepatitis E. सदर ५ प्रकारांपैकी Hepatitis B व C  हे दोन महत्वाचे प्रकार आहेत. त्यावर निदान व उपचार यासाठी प्रत्येक जिल्हयात एक उपचार केंद्र  चालू करण्यात आले आहे.

उदिष्टये –

सर्व  केन्द्रामध्ये  येणा-या सर्व रुग्णाची Hepatitis B व C  तपासणी व उपचार देऊन  Hepatitis चा प्रादुर्भाव रोखणे. सन २०३० पर्यंत Hepatitis C च्या आजारावर राज्यात नियंत्रण आणणे, तसेच हिपॅटायटीस रुग्णाचे निदान करणे, संक्रमण थांबवणे, समुपदेशन करणे.

राष्ट्रीय व्हायरल हिपॅटायटीस नियंत्रण कार्यक्रम अंतर्गत खालीलप्रमाणे आदर्श उपचार  केंद्र  व उपचार केंद्र कार्यरत आहेत .

• आदर्श उपचार केंद्र (Model Treatment Center (MTC)  येथे  सामान्य व  अति गंभीर अवस्थेतीतील रुग्णास उपचार केले जातात.

अ.क्र.	आदर्श उपचार  केंद्र (Model Treatment Centre )	जिल्ह्याचे नाव
१	सायन रुग्णालय व लोकमान्य टिळक वैद्यकीय महाविद्यालय	मुंबई
२	बी. जे. शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय	पुणे
३	शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय	नागपुर
४	शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय	छत्रपती संभाजीनगर

 

२) उपचार  केंद्र Treatment Center (TC) – येथे  सामान्य   ( गंभीर नसणाऱ्या )   अवस्थेतीतील रुग्णास उपचार केले जातात.

अ.क्र.	उपचार  केंद्र ( Treatment Centre )	जिल्हा
१	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	धुळे
२	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	जळगाव
३	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	सोलापूर
४	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	कोल्हापूर
५	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय (मिरज)	सांगली
६	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	लातूर
७	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	नांदेड
८	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	अकोला
९	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	चंद्रपुर
१०	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	यवतमाळ
११	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	गोंदिया
१२	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	रायगड
१३	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	नंदुरबार
१४	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	सिंधुदुर्ग
१५	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	धाराशिव
१६	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	परभणी
१७	शासकीय  वैद्यकीय  महाविद्यालय	रत्नागिरी
१८	केइएम रुग्णालय व जीएस वैद्यकीय महाविद्यालय	मुंबई
१९	जिल्हा रुग्णालय	ठाणे
२०	जिल्हा रुग्णालय	अहमदनगर
२१	जिल्हा रुग्णालय	सातारा
२२	जिल्हा रुग्णालय	बीड
२३	जिल्हा रुग्णालय	अमरावती
२४	जिल्हा रुग्णालय	बुलढाणा
२५	जिल्हा रुग्णालय	वाशिम
२६	जिल्हा रुग्णालय	वर्धा
२७	जिल्हा रुग्णालय	भंडारा
28	जिल्हा रुग्णालय	गडचिरोली
29	जिल्हा रुग्णालय	नाशिक
30	जिल्हा रुग्णालय	जालना
31	जिल्हा रुग्णालय	हिंगोली
32	ग्रामीण रुग्णालय	पालघर

 

कार्यक्रमांतर्गत देण्यात येणाऱ्या  सेवा-

Hepatitis B व C  ची तपासणी  –

 

• एआरटी उपचारावरील रुग्ण
• High risk Group – Female sex worker (FSW) , Injection Drug uses (IDUs), Male sex with male (MSM), Transgenders , Truckers, Migrants इ.
• Thalassemia उपचारासाठी नियमित रक्ताची गरज असणारे रुग्ण
• डायलिसीस उपचार घेणारे रुग्ण
• Hepatitis B किंवा C Positive रक्तदाते
• शस्त्रक्रिया करण्यात येणारे रुग्ण
• सर्व जिल्हयातील कारागृहामधील कैदी

 

गरोदर महिलांची  तपासणी  

सर्व गरोदर मातांची  Hepatitis B ची तपासणी करण्यात येते व त्यातील Hepatitis B Positive  येणाऱ्या  मातेच्या बाळास जन्मानंतर  24 तासाच्या आतमध्ये  Injection HBIG  व Hepatitis  B लसीचा  बर्थ डोस देण्यात येतो. जेणेकरून Hepatitis B Positive मातेकडून बाळास होणारा संभाव्य Hepatitis B चा प्रादुर्भाव रोखता येतो.

 

Hepatitis  B चे लसीकरण –

बर्थ डोस

आरोग्य कर्मचारी

High  Risk Groups

लाभार्थी:

Citizens

फायदे:

As above