गुणवत्ता आश्वासन कार्यक्रम-NQAS

गुणवत्ता आश्वासन कार्यक्रम

 

NQAS

राष्ट्रीय गुणवत्ता हमी मानके सार्वजनिक आरोग्य सुविधांसाठी तसेच जागतिक सर्वोत्तम पद्धतींच्या विशिष्ट आवश्यकता लक्षात घेऊन विकसित केली गेली आहेत. NQAS सध्या जिल्हा रुग्णालये, CHC, PHC , शहरी PHC आणि HWC-SC साठी उपलब्ध आहेत . मानके हे प्रदात्यांसाठी प्राथमिक आहेत जे सुधारण्यासाठी त्यांच्या स्वत: च्या गुणवत्तेचे मूल्यांकन करतात तरीही मानके प्रमाणनासाठी देखील वापरली जातात. NQAS चिंतेच्या आठ व्यापक क्षेत्रांमधून गुणवत्तेचे मोजमाप करते- सेवा तरतूद, रुग्णांचे हक्क, इनपुट, सपोर्ट सेवा, क्लिनिकल केअर, संसर्ग नियंत्रण, गुणवत्ता व्यवस्थापन आणि परिणाम. ही मानके ISQUA मान्यताप्राप्त आहेत आणि सर्वसमावेशकता, वस्तुनिष्ठता, पुरावे आणि विकासाच्या कठोरतेच्या दृष्टीने जागतिक मानदंड पूर्ण करतात.

दृष्टी – सर्व क्षेत्रांमध्ये केंद्रित धोरणात्मक कारवाईद्वारे आरोग्य स्थिती सुधारणे आणि गुणवत्तेवर लक्ष केंद्रित करून सार्वजनिक आरोग्य क्षेत्राद्वारे प्रदान केलेल्या प्रतिबंधात्मक, प्रोत्साहन, उपचारात्मक, उपशामक आणि पुनर्वसन सेवांचा विस्तार करणे.

रणनीती

राष्ट्रीय मान्यतावर रु. १०००० प्रति फंक्शनल बेड,

• वैयक्तिक प्रोत्साहनांसाठी 25%,
• कर्मचारी कल्याण आणि कामाचे वातावरण सुधारण्यासाठी 75%,
• मान्यता राखण्यासाठी समान रकमेचे वार्षिक प्रोत्साहन
• राज्य स्तरावर सुविधा
• प्रसारमाध्यमांमध्ये यशाचे प्रकाशन
• सीएमई, प्रशिक्षण, कर्मचाऱ्यांसाठी छोटे अभ्यासक्रम

 

राज्यातील संस्थांनी आधीच राज्यस्तरीय मूल्यांकनांमध्ये पात्रता मिळविली आहे आणि राष्ट्रीय स्तरावरील प्रमाणपत्रासाठी अर्ज केला आहे. महाराष्ट्रातील NQAS सुविधांची एकत्रित संख्या खाली नमूद केली आहे :

 

अनु. क्र .	सुविधेचे नाव	मूल्यांकन केलेल्या विभागाची संख्या	प्रमाणित
१	वज्रेश्वरी	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
2	साकुर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
3	शेणवा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
4	तलवाडा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५	आमगाव	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
6	घोलवड	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७	जामसर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
8	साखरशेत	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
९	नायचाकूर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
10	येनेगुर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
11	जळकोट	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
12	येरमाळा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
13	जेवली	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
14	बेंबळी	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
१५	समुद्रवाणी	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
16	पाथरुड	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
१७	सावरगाव	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
१८	काजल हिप्परगा	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
19	तोंडार	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
20	सारोळा	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
२१	अवलकोंडा	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
22	तोंडचिर	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
23	घोणासी	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
२४	पाखरसांगवी	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
२५	इटकूर	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	प्रमाणित
२६	आर.एच.मुरुड​	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
२७	हंडरगुळी	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
२८	कासार बलकुंडा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
29	ज्वाला पीडी	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
30	शिरूर ताजबंद	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
३१	वंजारवाडा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
32	हडोळती	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
३३	लमजना	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
३४	जावळा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
35	शांती नगर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
३६	इंदोरा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
३७	किणी यल्लादेवी	सर्व 12 सेवा पॅकेजेस	सशर्त
३८	तिला, लातूर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
39	हलगरा , लातूर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
40	वाकी , अहमदनगर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४१	बोरखेडी , नागपूर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
42	बेला , नागपूर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४३	कुरकुंभ (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४४	निमगाव , सावा , पुणे	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४५	मालसूर (अकोला)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४६	साहूर , वर्धा	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४७	आमनेर (अमरावती)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
४८	कुमठे ( सातारा )	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
49	अटनूर ( लातूर )	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
50	दिवांजूर (ठाणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५१	येवडा , अमरावती	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
52	आडगाव , अकोला	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५३	कार्ला, पुणे	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५४	खरोळा , लातूर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५५	जामसर , पालघर	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५६	केंदूर , पुणे	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५७	आळे (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५८	शेलपिंपळगाव (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
५९	कुंजीरवाडी (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६०	हिवरखेड , अकोला	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६१	कुळधरण , ( अहमदनगर )	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६२	पिंपळवाडी (औरंगाबाद)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६३	डागा मेमोरियल शासकीय महिला रुग्णालय	आंशिक विभाग	प्रमाणित
६४	एसडीएच तिरोरा , गोंदिया	आंशिक विभाग	सशर्त
६५	हसनाबाद	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६६	करंजवणे , पुणे	पूर्ण विभाग	सशर्त
६७	मकरधोकडा (नागपूर)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६८	टाकळघाट (नागपूर)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
६९	गणोरी (औरंगाबाद)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
70	आळंद (औरंगाबाद)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७१	निवडे (कोल्हापूर)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७२	आधळगाव ( अहमदनगर )	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७३	टाकळेहाजी (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७४	दाभाड , ठाणे	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
75	धसई , ठाणे	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७६	घोलवड ( पालघर )	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७७	धापेवाडा (नागपूर)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७८	मान	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
७९	काटेवाडी (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
80	कामशेत (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
८१	लोणीकाळभोर (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
८२	मोरगाव (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
८३	उरुळीकांचन (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
८४	टाकवे (पुणे)	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
८५	वाघोली	पूर्ण विभाग	प्रमाणित
८६	फुरसुंगी (पुणे)	पूर्ण विभाग	सशर्त
८७	जातेगाव ,(औरंगाबाद)	पूर्ण विभाग	सशर्त
८८	स्पर्श ग्रामीण रुग्णालय – सास्तूर ( उस्मानाबाद )	पूर्ण विभाग	सशर्त
८९	हाटेडी , बुलढाणा	पूर्ण विभाग	सशर्त
90	चिखली (कोल्हापूर)	पूर्ण विभाग	सशर्त
९१	होळनाथे ( धुळे )	पूर्ण विभाग	सशर्त

 

कायकल्प

भारत सरकारच्या आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने 15 मे 2015 रोजी स्वच्छतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि सार्वजनिक आरोग्य सुविधांची गुणवत्ता वाढविण्यासाठी एक राष्ट्रीय उपक्रम सुरू केला आहे. आरोग्यदायी वातावरण निर्माण करण्याच्या त्यांच्या प्रयत्नांची प्रशंसा करणे आणि त्यांना मान्यता देणे हा या उपक्रमाचा उद्देश आहे. या प्रयत्नांना पूरक म्हणून, भारत सरकारच्या आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने उच्च स्तरावरील स्वच्छता, स्वच्छता आणि संसर्ग नियंत्रणाचे प्रदर्शन करणाऱ्या सार्वजनिक आरोग्य सुविधांना पुरस्कार देण्यासाठी राष्ट्रीय उपक्रम (KAYAKALP) सुरू केला. आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने तयार केलेल्या कायकल्प असेसमेंट टूल (चेकलिस्ट) द्वारे मूल्यांकनाच्या प्रत्येक स्तरावर 70% किंवा त्याहून अधिक गुण मिळवणाऱ्या सुविधांना रोख पुरस्कार दिला जाईल.

उद्दिष्टे:

• पुरस्कार योजनेचे उद्दिष्ट खालीलप्रमाणे आहे.
• सार्वजनिक आरोग्य सेवा सुविधांमध्ये स्वच्छता, स्वच्छता आणि संक्रमण नियंत्रण पद्धतींना प्रोत्साहन देण्यासाठी.
• स्वच्छता आणि संसर्ग नियंत्रणाच्या मानक प्रोटोकॉलचे पालन करण्यात अनुकरणीय कामगिरी दाखवणाऱ्या सार्वजनिक आरोग्य सुविधांना प्रोत्साहन देणे आणि ओळखणे.
• स्वच्छता, स्वच्छता आणि स्वच्छतेशी संबंधित कामगिरीचे चालू मूल्यांकन आणि समवयस्क पुनरावलोकनाची संस्कृती विकसित करणे .
• सकारात्मक आरोग्य परिणामांशी संबंधित सार्वजनिक आरोग्य सुविधांमधील सुधारित स्वच्छतेशी संबंधित शाश्वत पद्धती तयार करणे आणि सामायिक करणे.

 

पॅरामीटर्स:

ज्या पॅरामीटर्सच्या आधारे सुविधेचे कार्यप्रदर्शन तपासले जाईल ते खालीलप्रमाणे आहेत:

1. रुग्णालय/सुविधा देखभाल
2. स्वच्छता आणि स्वच्छता
3. कचरा व्यवस्थापन
4. संसर्ग नियंत्रण
5. समर्थन सेवा
6. स्वच्छता प्रोत्साहन
7. रुग्णालयाच्या सीमेपलीकडे

कायकल्प योजना देशातील सार्वजनिक आरोग्य सुविधेला उत्कृष्टतेच्या मानकांसाठी कार्य करण्यास प्रोत्साहित करेल जेणेकरून सुविधा स्वच्छ आणि स्वच्छ राहतील.

• विविध भागधारक, स्वयंसेवी संस्था, लोक तसेच स्वयंसेवी संस्था या प्रयत्नात सहभागी होऊ शकतील आणि स्वच्छ आरोग्य सुविधा सुरू करण्यासाठी जबाबदाऱ्या सामायिक करू शकतील.
• पुरस्कार योजना सार्वजनिक आरोग्य सुविधांमध्ये स्वच्छता, स्वच्छता आणि संसर्ग नियंत्रण पद्धतींना प्रोत्साहन देईल
• स्वच्छता, स्वच्छता आणि स्वच्छतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी चालू मूल्यमापन आणि कार्यप्रदर्शनाचे समवयस्क पुनरावलोकन करण्याची संस्कृती सुरू करेल.

 

योजनेबद्दल

• या योजनेअंतर्गत 5 पुरस्कार प्रदान केले जातील
• सर्वोत्तम जिल्हा रुग्णालये
• सर्वोत्कृष्ट सामुदायिक आरोग्य केंद्रे/उप-जिल्हा रुग्णालये
• प्रत्येक जिल्ह्यात एक प्राथमिक आरोग्य केंद्र
• निर्धारित निकषानुसार, पारितोषिक विजेत्यांना प्रशस्तिपत्रांसह रोख पुरस्कार प्राप्त होतील
• जिल्हास्तरीय रुग्णालयातील प्रथम आणि द्वितीय क्रमांकाच्या पुरस्कार विजेत्यांना अनुक्रमे 50 लाख आणि 20 लाख रुपये मिळतील.
• समान निकषांसाठी सामुदायिक आरोग्य केंद्रे /उपजिल्हा रुग्णालयांसाठी 15 आणि 10 लाखांचे वाटप केले आहे.
• प्राथमिक आरोग्य केंद्रातील विजेत्यांना योजनेअंतर्गत 2 लाख रुपये मिळतील
• खालील बाबींवर आधारित पुरस्कार दिले जातील: स्वच्छता आणि स्वच्छता, संसर्ग नियंत्रण, रुग्णालय देखभाल, कचरा व्यवस्थापन, समुदाय सहभाग मूल्यांकन.

 

 

LaQshya / MusQan

LaQshya हा देशभरातील सार्वजनिक आरोग्य सुविधांमधील लेबर रूम्स (LRs), ऑपरेशन थिएटर्स (OTs) आणि इतर माता आणि बाल सेवा क्षेत्रांमध्ये काळजीची गुणवत्ता ( QoC ) सुधारण्यासाठी एक उपक्रम आहे. माता आणि नवजात मृत्यूच्या सर्वाधिक प्रमाणात योगदान देणाऱ्या बाळाच्या जन्माच्या कालावधीच्या आसपास माता आणि बाळांच्या गुंतागुंत आणि मृत्यू कमी करणे हे या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट आहे . LaQshya गुणवत्ता आश्वासन (QA) आणि गुणवत्ता सुधारणा (QI) दृष्टीकोन एकत्र आणते आणि आदरणीय मातृत्व आणि नवजात काळजी या संकल्पनेला एकत्रित करून लाभार्थ्यांना काळजीचा एक चांगला अनुभव प्रदान करण्याचा प्रयत्न करते .

मिशन

18 महिन्यांच्या आत मूर्त परिणाम साध्य करण्यासाठी ‘फास्ट-ट्रॅक’ हस्तक्षेप लागू करणे हे या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट आहे. या उपक्रमांतर्गत, पायाभूत सुविधा सुधारणे, अत्यावश्यक उपकरणांची उपलब्धता सुनिश्चित करणे, पुरेशी मानवी संसाधने उपलब्ध करून देणे, आरोग्य सेवा कर्मचाऱ्यांची क्षमता वाढवणे आणि लेबर रूममध्ये दर्जेदार प्रक्रिया सुधारणे यासारख्या बहुआयामी धोरणाचा अवलंब करण्यात आला आहे. प्रसूतीशास्त्रातील गंभीर काळजी बळकट करण्यासाठी, वैद्यकीय महाविद्यालय रुग्णालय स्तरावर समर्पित प्रसूती ICUs आणि जिल्हा रुग्णालयात प्रसूती HDUs लक्ष्य कार्यक्रमांतर्गत कार्यरत आहेत.

लेबर रूम आणि मॅटर्निटी ओटीमधील गुणवत्ता सुधारणेचे मूल्यांकन NQAS (नॅशनल क्वालिटी ॲश्युरन्स स्टँडर्ड्स) द्वारे केले जाईल. NQAS वर 70% स्कोअर मिळवणाऱ्या प्रत्येक सुविधेला LaQshya प्रमाणित सुविधा म्हणून प्रमाणित केले जाईल . याशिवाय, LaQshya प्रमाणित सुविधांचे ब्रँडिंग NQAS स्कोअरनुसार केले जाईल. 90%, 80% आणि 70% पेक्षा जास्त गुण मिळवणाऱ्या सुविधांना त्यानुसार प्लॅटिनम, गोल्ड आणि सिल्व्हर बॅज दिला जाईल. NQAS प्रमाणन, परिभाषित गुणवत्ता निर्देशक आणि 80% समाधानी लाभार्थ्यांना प्राप्त करणाऱ्या सुविधांना अनुक्रमे मेडिकल कॉलेज हॉस्पिटल, जिल्हा हॉस्पिटल आणि FRUs साठी रु. 6 लाख, रु. 3 लाख आणि रु. 2 लाखांचे प्रोत्साहन दिले जाईल .

ध्येय

लेबर रूम आणि मॅटर्निटी ओटी मधील प्रसूतीच्या आसपासच्या काळजीशी संबंधित माता आणि नवजात मृत्यू, विकृती आणि मृत जन्म कमी करा आणि सन्माननीय मातृत्व काळजी सुनिश्चित करा.

वस्तुनिष्ठ

• लेबर रूम आणि मॅटर्निटी ऑपरेशन थिएटर (OTs) मध्ये गर्भवती मातांना पुरविल्या जाणाऱ्या काळजीची गुणवत्ता सुधारणे हा यामागचा उद्देश आहे, ज्यामुळे बाळाच्या जन्माशी संबंधित अनिष्ट प्रतिकूल परिणाम टाळता येतील.
• लाभार्थ्यांचे समाधान वाढवा आणि सार्वजनिक आरोग्य सुविधांमध्ये उपस्थित असलेल्या सर्व गर्भवती महिलांना आदरयुक्त मातृत्व सेवा (RMC) प्रदान करा
• लेबर रूम आणि मॅटर्निटी ओटीमध्ये प्रसूतीच्या आसपासच्या काळजीशी संबंधित माता आणि नवजात मृत्यू, विकृती आणि मृत जन्म कमी करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.
• प्रसूतीदरम्यान काळजीची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी आणि प्रसूतीनंतरची तात्काळ काळजी, गुंतागुंत स्थिर करणे आणि वेळेवर संदर्भ सुनिश्चित करणे आणि प्रभावी द्वि-मार्ग फॉलो-अप प्रणाली सक्षम करणे.
• सरकारी वैद्यकीय महाविद्यालये (MC), जिल्हा रुग्णालये (DH), उच्च प्रसूती भार असलेली उपजिल्हा रुग्णालये (SDHs) आणि सामुदायिक आरोग्य केंद्रे (CHCs) मध्ये याची अंमलबजावणी केली जाईल.
• लेबर रूमचे दर्जेदार प्रमाणीकरण आयोजित करणे आणि बाह्यरेखित उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी सुविधा उपलब्ध करून देण्याची योजना आहे.

मुस्कान

आरोग्य सेवेतील गुणवत्ता सुधार हा एक पद्धतशीर दृष्टीकोन आहे जो दर्जेदार काळजीच्या मानकांचे परीक्षण करतो, मूल्यांकन करतो आणि सुधारतो. MusQan जन्मापासून ते 12 वर्षांपर्यंतच्या मुलांसाठी दर्जेदार बाल-अनुकूल सेवांची तरतूद सुनिश्चित करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. MusQan चे उद्दिष्ट सार्वजनिक आरोग्य सुविधांमध्ये दर्जेदार बाल-अनुकूल सेवांची तरतूद सुनिश्चित करणे हे टाळता येण्याजोगे नवजात आणि बाल रोग आणि मृत्यू कमी करण्यासाठी आहे. यात मुलाच्या शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक विकासासह मुलांच्या वाढ आणि विकासाच्या सर्व महत्त्वाच्या पैलूंचा समावेश आहे. याव्यतिरिक्त, MusQan उपक्रम भारतातील सार्वजनिक सुविधांमध्ये बाल संगोपन सेवांच्या गुणवत्तेत स्पष्ट सुधारणा साध्य करण्याचा मानस आहे.

MusQan अंतर्गत , SNCUs, NBSUs, प्रसवोत्तर वॉर्ड, बालरोग OPD आणि पोषण पुनर्वसन केंद्रातील अंतर कमीत कमी वेळेत पार केलेले आणि दर्जेदार काळजी सेवांमध्ये दृश्यमान गुणवत्ता मानकांविरुद्ध सुनिश्चित करण्यासाठी बहु-दीर्घ धोरण अवलंबण्यात आले आहे.

 

 

लाभार्थी:

व्यक्ती

फायदे:

सर्व क्षेत्रांमध्ये केंद्रित धोरणात्मक कारवाईद्वारे आरोग्य स्थिती सुधारणे आणि गुणवत्तेवर लक्ष केंद्रित करून सार्वजनिक आरोग्य क्षेत्राद्वारे प्रदान केलेल्या प्रतिबंधात्मक, प्रोत्साहन, उपचारात्मक, उपशामक आणि पुनर्वसन सेवांचा विस्तार करणे.